PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH TAY – CHÂN – MIỆNG
- Khái niệm bệnh Tay – chân – miệng:
Bệnh tay, chân và miệng (TCM) là một hội chứng bệnh ở người do virus đường ruột thuộc họ Picornaviridae gây ra. Giống vi rút gây bệnh TCM phổ biến nhất là Coxackievirus (nhóm A16) và Enterovirus týp 71 (EV71). Đặc biệt, các trường hợp có biến chứng nặng thường do EV 71. Đây là bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi, hiếm gặp hơn ở nhóm trẻ dưới 6 tháng và trên 5 tuổi. Bệnh xảy ra quanh năm nhưng tập trung nhiều vào tháng 2 - 4 và tháng 9 -12. Bệnh lây theo đường tiêu hóa và dễ phát triển thành dịch, lây qua tiếp xúc trực tiếp với phân, dịch tiết mũi họng, phỏng nước bị vỡ…
Cha mẹ cần đặc biệt theo dõi, quan sát khi trẻ mắc bệnh, kịp thời phát hiện sớm các dấu hiệu trở nặng để đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời.
- Triệu chứng và biến chứng nguy hiểm của bệnh:
- Triệu chứng lâm sàng:
Biểu hiện lâm sàng chủ yếu của bệnh tay - chân - miệng là tổn thương da, niêm mạc dưới dạng nốt phỏng nước trên da và loét niêm mạc miệng.
- Triệu chứng đầu tiên thường là sốt nhẹ, biếng ăn, mệt mỏi, đau họng. 1 - 2 ngày sau khi xuất hiện sốt trẻ bắt đầu đau miệng, khàn họng, xuất hiện các chấm đỏ, sau đó biến thành các phỏng nước và thường tiến triển đến loét.
Các nốt ban KHÔNG NGỨA, KHÔNG ĐAU, nổi cộm trên mặt da.
- Bệnh điển hình thường xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, miệng. Tuy nhiên có một số trường hợp có xuất hiện ở mông, một số chỉ xuất hiện ở miệng mà không xuất hiện ở các vị trí khác.
2.2 Biến chứng của bệnh:
Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi… Để đề phòng các biến chứng nguy hiểm này, cha mẹ và gia đình cần theo dõi sát trẻ, phát hiện sớm các biểu hiện, diễn biến xấu như: sốt cao > 39 độ C, không đáp ứng với thuốc hạ sốt, sốt kéo dài hơn 2 ngày thở bất thường, kích thích hoặc li bì, bỏ bú, nôn trớ, co giật, da nổi vân tím, vã mồ hôi, tay chân lạnh… thì cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để điều trị kịp thời.
Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời thì nguy cơ tử vong sẽ rất cao và nhanh chóng xảy ra, nhất là trong bệnh cảnh trụy mạch và phù phổi cấp.
- Xử trí khi trẻ bị bệnh:
Đây là bệnh do virut gây ra nên không có thuốc điều trị đặc hiệu
Các biện pháp điều trị nhằm giải quyết các triệu chứng và biến chứng của bệnh.
- Hạ sốt: Khi trẻ sốt cao từ 38,50C trở lên cần cho trẻ dùng ngay thuốc hạ sốt (paracetamol, …)
- Bổ sung đủ nước: Cho trẻ uống dung dịch điện giải (oresol; hydrit,…)
- Khi trẻ có sốt và loét miệng cần bổ sung vitamin C, kẽm…
- Điều trị loét miệng họng: Dùng dung dịch glycerin borat lau sạch miệng trước và sau ăn. Gel rơ miệng (kamistad; zyttee…) có tác dụng sát khuẩn và giảm đau giúp trẻ ăn uống dễ dàng hơn.
* Lưu ý:
- Khi trẻ bị bệnh phải cho trẻ nghỉ học hạn chế tiếp xúc với các trẻ khác, nên được nghỉ ở nhà, không đến nhà trẻ, trường học trong vòng 10-14 ngày đầu của bệnh.
- Không làm vỡ các nốt phỏng nước để tránh nhiễm khuẩn và lây lan bệnh.
- Hạn chế vận động, tăng cường dinh dưỡng cho tre ăn thức ăn lỏng và mềm dễ tiêu hóa.
4. Các biện pháp phòng bệnh:
- Vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên, trước và sau khi ăn, sau mỗi lần đi vệ sinh,...
- Không để trẻ mút tay hoặc đưa đồ chơi lên miệng.
- Cho trẻ ăn chín uống sôi, không ăn chung thìa bát, thường xuyên vệ sinh đồ chơi, sàn nhà, vật dụng của trẻ bằng xà phòng hoặc nước sát khuẩn thông thường.
- Người chăm sóc trẻ phải rửa tay nhiều lần trong ngày bằng xà phòng và nước sạch nhất là trước khi chế biến thức ăn, trước khi cho trẻ ăn và sau khi vệ sinh cho trẻ.
- Trẻ mắc bệnh phải được nghỉ học và không được tiếp xúc với trẻ khác. Khi thấy trẻ sốt và xuất hiện nốt phỏng ở bàn tay, bàn chân hoặc niêm mạc miệng cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị.
- Thu gom xử lý phân chất thải của trẻ.
Trên đây là bài tuyên truyền phòng chống bệnh Tay - chân – miệng rât mong toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và phụ huynh học sinh phối hợp thực hiện.